Sokrates’in Ölçülülük Kavramı ve Spor

YAZAR: Sosyolog-Uzman Aile Danışmanı Nefise Eryılmaz

Sokrates her şeyin ölçülü olmasını, iki aşırı uçtan kaçınılması gerektiğini savunur. Her şeyin ölçülü olması gerektiği gibi spor yapmanında bir ölçüsü vardır.

Peki iki aşırı uca kayılırsa neler olur?

Hiç spor yapmamak/ hareketsiz kalmak; 

Kas kaybına zaman içerisinde osteoporoza (kemik erimesi)

Toplardamarda pıhtı oluşmasına  

kalp, tansiyon ve şeker hastalıklarına 

Obeziteye neden olur. 

Hareketsiz kalan kişi yüksek kalori aldıkça vücutta yağ kütlesinin artmasına neden olur. Yağ kütlesinin artmasıyla oluşan obezite, kişide  toplumun oluşturmuş olduğu güzellik algısına ulaşamayacağı için kişi kendisini mutsuz , işe yaramayacağı  hissine kapılması ve  kimse tarafından beğenilmeyeceğini düşünerek depresyona girme ihtimali yükselir. 

Aşırı spor yapmak  

Aşırı spor yapmak hem sporcularda hem de güzel olma şemasının içerisine girmeye çalışan bireylerde sıklıkla görülmektedir. 

Güzellik algısı milenyumla birlikte kadınlarda zayıf ve esnek vücut erkeklerde ise üçgen vücut  ön plana çıkmaktadır. Milenyumun ideal şemasına girebilmek için kişiler yoğun spor temposuna girmektedir. Kadınlarda ince ve esnek vücut erkeklerde kaslı vücut yapısına sahip olmak, için verilen yanlış uğraşlar çoğu zaman insanları olumsuz davranışlara sürüklemektedir. Bu davranışlardan biri yeme bozukluğu ve bozulmuş ve davranışıdır. Sporcu olan bireylerde ise  fiziksel görünümü kontrol almaya çalışmak, performansa olumlu etkisi, estetik kaygılar ve  belirli bir şekilde yarışabilme sebeplerinden dolayı yeme bozukluğu ve bozulmuş yeme davranışı kendini göstermektedir (El Ghoch ve ark., 2013; Sundgot-Borgen ve Torstveit, 2014; Thiemann ve ark. 2015).  Bu tür çalışmalar incelendiğinde sporcularda yeme bozuklukları yada bozulmuş yeme davranışı %1 ile %62 bandı arasında değişiklik göstermektedir.  Bu bandın geniş aralığının olmasının sebebi ise sporcuların farklı özelliklere sahip olması, cinsiyet, yaşı, bulundukları spor dalıdır. 

Ölçülü spor yapmak;

Spor yapmak kişileri stresten korur ve bireyin zihnine takılı kalan olumsuz olaylardan uzak kalmasına yardımcı olur. 

Spor yapmak beyin hücrelerini yapılandırır ve yeniler böylece bireylerin kolay, rahat ve iyi uyumaya yardımcı olur. 

Spor yapmak kişinin özgüvenini yükseltir. 

Yaşamın getirdiği karışıklıklara ve yoğunluklara rağmen işlerin iyi bir şekilde yapılabilmesi için zihnin uyanık olmasına ihtiyacı vardır.  Spor yapmak zihinsel uyanıklığı sağlar.

Washington Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre azda olsa spor yapan bireylerin alzheimer’a yakalanma ihtimali %38 oranında düşürdüğü gözlemlenmiştir. 

Texas Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmaya göre düzenli olarak her gün yarım saat yürümenin depresyonun belirtilerini azalttığı bulunmuştur. 

Spor yapmak endorfin hormonunun salgılanmasına yardımcı olur. Buda kişinin mutlu olmasına sebep olur. 

Ergenler hızlı bir şekilde değişim içerisine girerler. Bu değişimler hem fiziksel hem de psikolojiktir. Yapılan araştırmaya göre belli bir amaca yönelik aktivitelere ve organize sporlara katılmak ergenin ruhsağlı üzerinde olumlu etkileri olduğu görülmüştür (Alparslan, 2012).